Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa trình Chính phủ, Bộ Tài nguyên và môi trường bản kiến nghị sửa đổi quy định dưới Luật về tách thửa đất ở nhằm hạn chế xảy ra tình trạng tách thửa đất nông nghiệp, phi nông nghiệp để phân lô bán nền tràn lan.

Một trong những kiến nghị đáng chú ý của HoREA là cần bổ sung quy định đối tượng tham gia hộ đấu giá các lô đất ở phải là người trong xã, nếu họ không tham gia mới cho phép người ngoài xã đấu giá đất.

Nguyên nhân hiệp hội đề xuất phương án này là do quan sát thực tiễn, khi đấu giá công khai các lô đất ở đã xảy ra tình trạng nhiều người trúng đấu giá không phải là dân địa phương mà là người từ đô thị hoặc các nơi khác tranh mua. Sau khi đấu giá xong, vì không có nhu cầu thực nên nhóm người này không cất nhà để ở mà chỉ nhằm mục đích bán lại kiếm lãi. Từ đó giới đầu nậu, cò đất bắt đầu thổi giá để bán hàng, gây ra các cơn sốt đất ảo tại địa phương.

Nhà đất ở phía Đông TP HCM quanh khu Thủ Thiêm. Ảnh: Quỳnh Trần

HoREA cũng đề cập đến trường hợp trong khu đô thị và điểm dân cư nông thôn hiện hữu, ổn định vẫn còn tình trạng đất nông nghiệp nằm xen kẽ với đất ở. Với tình huống này, pháp luật về đất đai cần quy định cơ chế, điều kiện để giải quyết nhu cầu của người dân muốn tách thửa đất nông nghiệp nằm xen kẽ với đất ở trong cùng thửa đất, hoặc là thửa đất độc lập tại đô thị, điểm dân cư nông thôn. Việc này vừa đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất, vừa đảm bảo kết nối hạ tầng đồng bộ và phù hợp với quy hoạch đã được duyệt.

Tuy nhiên, do công tác quản lý nhà nước chưa chặt chẽ (nhất là ở cấp cơ sở) dẫn đến tình trạng nhiều đối tượng lợi dụng kinh doanh bất động sản trái phép. Vì vậy, nhiều địa phương vẫn xảy ra tình trạng hô biến các lô đất nông nghiệp có diện tích 500 m2 hoặc 1.000 m2 vừa vặn với diện tích của một lô biệt thự, nhà vườn, dẫn đến tình trạng đầu nậu, cò đất, doanh nghiệp lách luật lợi dụng phân lô, bán nền tràn lan, gây ra các cơn sốt ảo, phá vỡ quy hoạch sử dụng đất.

HoREA kiến nghị nên giao UBND cấp tỉnh căn cứ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng và điều kiện cụ thể tại địa phương để quy định điều kiện tách thửa, hợp thửa đất ở tại nông thôn, đô thị. Tương tự nên trao quyền cho UBND cấp tỉnh quy định diện tích tối thiểu được tách thửa đối với đất ở tại nông thôn hoặc đất ở tại đô thị.

Theo báo cáo của HoREA, từ 2017 đến nay, tại một số địa phương đã xuất hiện tình trạng đầu nậu, cò đất, doanh nghiệp lách luật nhiều lần gây ra các cơn sốt đất ảo đi liền với tình trạng phân lô bán nền tràn lan tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản. Những hành vi này làm ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội. Một trong các nguyên nhân có thể bắt nguồn từ bất cập của một số quy định dưới Luật cho phép tách thửa đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở.

Do đó, rất cần sửa đổi một số quy định của các Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2013, đồng thời bổ sung vào Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung để các văn bản dưới luật sát với thực tiễn hơn.